معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه از سال ۹۲ تا کنون تعداد شرکت های دانش بنیان دانشگاه از دو به ۷۷ شرکت رسیده است، از تجاری سازی ۴۶ محصول فناورانه این شرکت ها در شش سال اخیر خبر داد.

دکتر افشین زرقی سه شنبه ۲۶ آذر ماه، در میزگرد پژوهشی «حرکت به سمت دانشگاه نسل سوم» که به مناسبت هفته پژوهش برگزار شد، ضمن تبریک این هفته نسبت به ترویج فرهنگ فناوری در دانشگاه  اظهار امیدواری کرد.

 وی درباره دانشگاه های نسل سوم توضیح داد: این دانشگاه ها به محصول فکر می کنند و پژوهش های ثروت آفرین، کارآفرین و محصول محور انجام می دهند.

معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه در مسیر حرکت دانشگاه ها به سوی دانشگاه های نسل سوم گسترش ارتباطات بین المللی ضروری است، افزود: در دانشگاه های نسل سوم، علاوه بر آموزش و پژوهش، به کارآفرینی نیز نگاه ویژه ای می شود.

  دکتر زرقی سیاست های دانشگاه نسل سوم را همراستا با سیاست های دانشگاه های نسل اول و دوم دانست و گفت:  این دانشگاه ها صندوقی ندارند که از آن کسب درآمد کنند، بلکه وظیفه آنان ثروت آفرینی و ایده پردازی است.

 وی با بیان اینکه در دانشگاه به ازای هر عضو هیئت علمی، سه مقاله منتشر می شود، افزود: دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دانشگاهی ممتاز در عرصه پژوهش است.

 معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه با بیان اینکه در فضای فناورانه، دانشجو باید فناورانه فکر کند، یادآور شد: از طرفی استادان نیز باید قابلیت تبدیل ایده به محصول، برقراری ارتباط با صنعت، شناسایی نیاز جامعه و مشکلات بهداشت و درمان را داشته باشند.

 دکتر زرقی با اشاره به لزوم اعطای تسهیلات به ایده های فناورانه، از راه اندازی اتاق مالکیت فکری در این دانشگاه خبر داد.

وی با تاکید بر ضرورت وجود بخش های مرتبط با علوم فنی و مهندسی در بدنه سلامت، تاکید کرد: در حال حاضر در دو بیمارستان دانشگاه، دفتر تکنولوژی وجود دارد که در این زمینه بسیار کمک کننده است.

سیاست دانشگاه؛ هدایت، حمایت و نظارت بر پژوهش ها

دکتر زرقی سیاست دانشگاه را هدایت، حمایت و نظارت بر پژوهشها عنوان کرد و گفت: منابع مالی در حوزه فناوری را از حوزه پژوهشی جدا کردیم و اعتباراتی را در قالب وام به حوزه فناوری اختصاص دادیم، به طوری که تاکنون ۴,۵ میلیارد تومان وام کم بهره به این حوزه تعلق گرفته است.

وی افزود: همچنین با برگزاری بیش از ۱۰۰ کارگاه در حوزه هایی نظیر خطرپذیری، ارتباط با صنعت و محافظت از ایده در جهت آموزش گامی موثر برداشته ایم.

تجاری سازی ۴۶ محصول فناورانه در شش سال اخیر

دکتر زرقی درباره شرکت های مستقر در دانشکده فناوری های نوین دانشگاه، گفت: در سال ۹۲، در دانشگاه دو شرکت دانش بنیان وجود داشت اما در سال ۹۸، تعداد این شرکت ها به ۷۷ مورد رسید.

 معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه ادامه داد: همچنین۱۱۳ نمونه برای تجاری سازی معرفی و ۴۶ محصول تجاری سازی شد و  این شرکت ها تاکنون برای ۲۵۸ دانشجو کارآفرینی کرده اند.

 وی از خلق ۳,۵ میلیارد تومان ثروت از طریق شرکت های دانش بنیان خبر داد و افزود: دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ظرفیت افزایش شرکت های دانش بنیان تا ۲۵۰ شرکت و کسب ثروت ۱۰۰ میلیاردی را دارد.

 دکتر زرقی در خصوص جایگاه پژوهشی دانشگاه در دنیا، عنوان کرد:  نظام های متعدد رتبه بندی بین المللی، اکثر مواقع جنس و بار پژوهشی دارد.

 معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه ادامه داد: دانشگاه در سال ۲۰۱۹ در رتبه بندی های پژوهشی و پژوهشی و فناوری حضوری درخشان داشته است، به طوری که در شاخص لایدن بین ۵۰۰ دانشگاه برتر دنیا قرار گرفتیم. این شاخص، وضعیت پژوهشی ۲۲ هزار دانشگاه را می سنجد.

 فناوری بدون علم و مقاله میسر نمی شود

وی  با بیان اینکه فناوری بدون علم و مقاله میسر نمی شود، گفت:  تاکنون ۵۴ هزار مقاله در کشور ثبت شده که ۳۰ درصد آن سهم دانشگاه های علوم پزشکی است. این آمار، نسبت به دانشگاه های بزرگ دنیا، آمار قابل توجهی نیست و دانشگاه ها باید تنور تولید علم را گرم نگه دارند.

دکتر زرقی ادامه داد: در بیانیه گام دوم انقلاب نیز تاکید شده است که شتاب علمی نباید کاهش یابد و باید به گونه ای جهت گیری شود تا به پژوهش های ثروت آفرین منجر شود.

در ادامه دکتر زرقی افزود: کمرنگ بودن حضور بخش خصوصی در تامین بودجه نیز از دیگر چالش های حوزه پژوهشی است. دانشگه ها مکلفند دو درصد از بودجه عمومی را صرف پژوهش کنند.

وی یادآور شد: البته گرنت های بین المللی نیز به ما تعلق می گیرد اما مقدار آن ها قابل توجهی نیست.

معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه، قوانین و آیین نامه ها را مهم ترین چالش در مسیر حرکت به سمت دانشگاه های نسل سوم دانست و گفت: نظام مالی که در دانشگاه حاکم است، با سیاست های دانشگاه نسل سوم فاصله دارد، چراکه در این دانشگاه ها، تبادل پول راحت تر صورت می گیرد.

وی ادامه داد: مشکل بعدی نوع تفکر حاکم بر جامعه است. در دنیا علم با ثروت معنا پیدا می کند، اما در کشور ما علم در کنار ثروت جایگاهی ندارد.

  معرفی پژوهشگر موفق ایرانی در جشنواره ابوریحان

دکتر زرقی همچنین از برگزاری بیستمین دوره جشنواره ابوریحان، در دوم دی ماه خبر داد وگفت: ۱۱۳ نفر در این جشنواره شرکت کرده که ۱۹ نفر آنها برای کسب مقام با یکدیگر رقابت می کنند و یک پژوهشگر موفق ملی در سطح کشور  و یک پژوهشگر ایرانی در سطح بین الملل معرفی می شود.

 وی تصریح کرد: در بخشی از این مراسم از یکی از اساتید پیشکسوت دانشگاه به دلیل ۴۰ سال تلاش در حوزه آموزش و تربیت دانشجو، در قالب گرانت، تقدیر می شود.

 دکتر کبارفرد رییس آزمایشگاه های تحقیقاتی دانشگاه بر ضرورت تغییر رویکرد دانشگاه ها برای فراهم کردن بسترهای مناسب جهت حرکت دانشجویان به سمت کارآفرینی تاکید کرد.

 دکتر فریدون عزیزی رییس پژوهشکده غدد درون ریز و متابولیسم درباره سیر حرکت دانشگاه ها در طول تاریخ توضیح داد: انتقال دانش در ابتدا به شکل سینه به سینه انجام می شد؛ برای مثال ابن سینا تعدادی شاگرد داشت که با انتقال تجربیات، آنان را آموزش می داد.

 وی با بیان اینکه در گذشته آموزش های گروهی در تعداد معدودی از مراکز همچون دانشگاه جندی شاپور انجام می شد، یادآور شد: دانشگاه های عمری کمتر از ۳۵۰ سال در دنیا دارند و خاستگاه آنان اروپاست و تا ۱۰۰ سال پیش تنها هدف این دانشگاه ها انتقال دانش بوده است.

 دکتر عزیزی افزود: از حدود ۸۰ سال پیش مسئولیت این دانشگاه ها تغییر کرد و علاوه بر انتقال دانش، خلاقیت و پژوهش را نیز به شاگردان خود آموزش دادند.

 آموزش کافی نیست

رییس پژوهشکده غدد درون ریز و متابولیسم با بیان اینکه دانشگاه ها از حدود ۳۰ سال پیش به این نتیجه رسیدند که این انتقال دانش و آموزش خلاقیت و پژوهش کافی نیست، یادآور شد: دانشگاه ها به این نتیجه رسیدند که دانشگاه ها باید افرادی را تربیت کنند که علاوه بر دانش و پژوهش خلق ثروت کرده و نیازهای جامعه خود را برطرف کنند.

وی درباره وضعیت دانشگاه های کشور توضیح داد: تا قبل از انقلاب اسلامی دانشگاه های کشور نسل اول محسوب می شدند، پس از انقلاب در دهه های ۷۰ و ۸۰ به این فکر افتادند که علاوه بر تربیت نیروی انسانی فعالیت های پژوهشی خود را افزایش داده و نسل دوم شوند.

 دکتر عزیزی ادامه داد: از حدود ۱۰ سال پیش دانشگاه های کشور تصمیم گرفتند که افراد را بر اساس نیازهای جامعه تربیت کنند تا بتوانند خلق ثروت کرده و رفاه جامعه را ارتقا دهند.

 تولید نمک یددار؛ نتیجه توجه دانشگاه ها به نیاز جامعه

رییس پژوهشکده غدد درون ریز و متابولیسم در ادامه به یکی از پژوهش های هدفمند مرکز تحقیقات غدد در سال ۶۸ اشاره کرد و گفت: این برنامه در پی شناسایی کمبود ید در سفره غذایی افراد و در نتیجه آن تاثیر در ضریب هوشی کودکان اجرا شد.

وی ادامه داد: در پی شناسایی این نیاز طی همکاری های بین بخشی و تولید نمک ید دار در کارخانه ها این نیاز در جامعه مرتفع و در نهایت این کمبود جبران شد و از کاهش ضریب هوشی افراد در اثر کمبود ید جلوگیری شد.

 دکتر عزیزی یکی از رسالت‌های مهم اصحاب رسانه را فرهنگسازی در زمینه اهمیت پژوهش در حل مسایل جامعه دانست و گفت: رسانه باید این مسایل را در جامعه منعکس کرده و مسئولان نیز نسبت به تقویت پژوهش اقدام کنند.

وی تولید علم را محدود به نشر مقاله ندانست و ادامه داد: تحقیق یک فرایند تغییر و کشف و ایجاد کننده تحول در سطح جامعه است که البته این مسئله تنها وظیفه دانشگاه نیست و باید از سوی دولت و سایر ارگان ها حمایت شود.

 دکتر عزیزی با تاکید بر اینکه شواهد علمی و نتایج تحقیقات باید در تصمیم‌گیری‌های کشور نقش عمده داشته باشد، اظهار کرد: متاسفانه بسیاری از تصمیم گیری‌ها مسئولان بر اساس شواهد و تحقیقات نیست.

 مسئولان کشوری باید تشنه تولیدات علمی دانشگاه ها باشند

وی با بیان اینکه مسئولان کشوری باید تشنه تولیدات علمی دانشگاه ها باشند، گفت: تا زمانیکه این نوع ذهنیت و این نوع رشد تفکری در جامعه ایجاد نشود، مشکلات وجود دارد.

 دکتر عزیزی با بیان اینکه متاسفانه برای انجام طرح‌های پژوهشی سفارشات کمی به دانشگاه ها ارسال می شود، گفت: البته با وجود وزارت بهداشت وضعیت دانشگاه های علوم پزشکی نسبت به سایر دانشگاه ها بهتر است.

رییس پژوهشکده غدد درون ریز، نیروهای خلاق و توانمند را از مهمترین ستون‌های نظام های دانشگاهی دانست و گفت: دانشگاه‌های ما از این دست نیروها بهره‌مند بوده و نظام آموزش پزشکی ما نیز از ۳۰ سال گذشته در وضعیت خوبی بوده و منجر به خروجی‌های مستعد و توانمندی شده است.

 تحقق کمتر از یک درصد سهم ناخالص ملی در حوزه پژوهش

دکتر عزیزی با انتقاد از وضعیت بودجه پژوهش کشور گفت: از برنامه سوم پنج ساله مجلس تا کنون هرسال بر تخصیص دو تا سه درصدGDP به پژوهش تاکید شده ولی متاسفانه این مسئله تا امروز محقق نشده و این رقم بین ۰,۴ تا ۰.۶ متغییر است و سهم بخش خصوصی در زمینه تخصیص بودجه پژوهش نیز بسیار ناچیز است.

وی با بیان اینکه متاسفانه در کشور ما به دانشمند و نخبه اعتماد و اطمینانی وجود ندارد، گفت: عمدتا مسئولان نیازهای خود را از بیرون خریداری کرده و از دانشگاه تامین نمی‌کنند.

 دکتر عزیزی با اشاره به رشد مطلوب دانشگاه‌ها گفت: به عنوان نمونه در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی از پنج پروژه تحقیقاتی در سال ۶۴ به ۲۰۰۰ پروژه تا به امروز رسیده ایم که رشد خوبی است.

 رییس پژوهشکده غدد درون ریز و متابولیسم در پایان با اشاره به افزایش چشمگیر توان علمی دانشگاه‌ها، گفت: با این حال باید علاوه بر تقویت زیرساخت‌ها و تامین بودجه، اطمینان و اعتماد به دانشگاه‌ها افزایش پیدا کند.

 دکتر عباس طباطبایی، رییس مرکز رشد فناوری های دارویی نیز در ادامه این نشست، با تاکید بر لزوم حمایت از فارغ التحصیلان در ارائه محصولاتشان، گفت: مراکز رشد هزینه حضور شرکت های دانش بنیان و دانشجویان را در بازارهای داخلی و خارجی کاهش می دهد.

 وی اولین گام در این راستا را ایجاد امکان حضور و رقابت شرکت ها در بازار داخلی عنوان کرد و افزود: از همین رو مراکز رشد، کارگاه های آموزشی جهت افزایش آگاهی و توانمندی دانشجویان در این زمینه برگزار می کند.

رییس مرکز رشد فناوری های دارویی افزود: همچنین تلاش برای نزدیک شدن به استانداردهای بین المللی به منظور عرضه محصولات در بازاری بزرگتر نیز در دستور کار است.

 دکتر طباطبایی از اعطای تسهیلات ویژه از سوی دولت به دانشگاه ها برای خرید محصولات ایرانی در نمایشگاه ساخت ایران خبر داد و گفت: این نمایشگاه از امروز به مدت چهار روز دایر است و وزارت بهداشت بنا دارد ۵۰ درصد هزینه خرید دستگاه های تولید ملی توسط دانشگاه ها را تقبل کند.

 دکتر عباس بصیری رییس مرکز تحقیقات بیماری های کلیوی و مجاری ادراری در بخش دیگری از این جلسه با بیان اینکه نتیجه فعالیت های دانشگاه باید در جامعه ملموس باشد، تاکید کرد: ما در دانشگاه ها باید علاوه بر تولید ثروت از هدر رفتن ثروت نیز جلوگیری کنیم.

 میزان تصویر برداری در ایران به اندازه کل کشور های اروپایی است

وی با اشاره به تهیه گایدلاین های درمانی در این مرکز یادآور شد: در کشور ما به اندازه کل کشورهای اروپایی تصویربرداری پزشکی انجام می شود و این موضوع باعث تحمیل هزینه به مردم و جامعه می شود.

  رییس مرکز تحقیقات بیماری های کلیوی با بیان اینکه تهیه و استفاده از این گایدلاین های درمانی که مورد تایید وزارت بهداشت نیز قرار گرفته است، باعث کاهش هزینه های اضافی می شود گفت: علاوه بر این می تواند بیماران را از در معرض قرار گرفتن اشعه های مضر حفظ کند.

 دکتر بصیری همچنین با اشاره به تاسیس رشته لاپاراسکوپی در ایران در سال ۱۳۷۰، یادآور شد: در حال حاضر ۷۵ فارغ التحصیل این رشته در کشور وجود داردو این باعث شده است که طول بستری بیماران کاهش یافته و درد و هزینه کمتری به آنان تحمیل شود.

 وی همچنین از طراحی «سیمولاتور» در این مرکز تحقیقاتی خبر داد و گفت: استفاده از این مولاژها باعث می شود دستیاران پزشکان قبل از درمان انسان ها با مولاژها کار کنند و مهارت آنان افزایش یابد.

 رییس مرکز تحقیقات بیماری های کلیوی بیماریابی را یکی دیگر از موضوعات مهم عنوان کرد و افزود: سنگ کلیه یکی از شایع ترین بیماری های اورولوژی است که به شکل سنتی در ایران وجود داشته است.

 ایران؛ روی کمربندی کلیه های سنگ ساز

دکتر بصیری با بیان اینکه ایران در کمربند سنگ سازی کلیه قرار دارد، اضافه کرد: در کشور نقاط سنگ ساز را شناسایی و ارتباط آن را با تغذیه، شغل و عادات افراد بررسی و داروی مناسب برای درمان آن را تولید کردیم.

 دکتر حمید احمدیه رییس مرکز تحقیقات چشم با بیان اینکه فعالیت های این مرکز به دو دسته علوم پایه و مطالعات جمعیت تقسیم می شود، توضیح داد: هدف از فعالیت های علوم پایه پیدا کردن داروها و روش های جدید برای درمان بیماری هاست.

وی افزود: این مرکز تحقیقات همکار سازمان جهانی بهداشت است و فعالیت های آن سازمان با این مرکز می تواند همسو باشد.

دیابت؛ مهم ترین علت کاهش دید در افراد میانسال

رییس مرکز تحقیقات چشم از تمرکز فعالیت های این مرکز بر عوارض چشمی دیابت خبر داد و گفت: در این مرکز برنامه ریزی هایی برای تشخیص بیماری دیابت قبل از پیشرفت انجام شده است، زیرا این بیماری از مهمترین علل کاهش دید افراد در میانسالی است.

 دکتر احمدیه همچنین از تولید دستگاه شبیه ساز برای عمل آب مروارید توسط این مرکز با همکاری دانشگاه صنعتی شریف خبر داد و گفت: از دیگر فعالیت های فناورانه این مرکز می توان به تولید محلول نگه داری بافت قرنیه در بانک های قرنیه نام برد که خوشبختانه کیفیت آن با نمونه خارجی قابل رقابت است.

وظیفه اصلی دانشگاه خلق نیروی کارآفرین است

دکتر ابوالحسن احمدیانی رییس مرکز تحقیقات علوم اعصاب نیز در ادامه این جلسه  با تاکید بر اینکه وظیفه اصلی دانشگاه خلق ثروت نیست،تاکید کرد: وظیفه اصلی دانشگاه خلق نیروی کارآفرین است.

 وی با بیان اینکه اساتید توانمندی وجود دارند که ممکن است پس از توسعه علم و تولید ثروت با فعالیت در شرکت های دانش بنیان از دانشگاه جدا شوند، گفت: ما در دانشگاه ها نیروی متفکر، محقق و توانمند تولید می کنیم و چنین نیرویی مهمترین محصولی است که یک دانشگاه می تواند تولید کند.

دکتر آرش خجسته رییس دانشکده فناوری های نوین پزشکی نیز در ادامه این جلسه با تاکید بر اینکه امروزه در دنیا، کشورها بر اساس میزان نوآوری سنجیده می شوند، گفت: نوآوری پیش نیاز فناوری است و به عنوان دارایی دانشی دولت ها محسوب می شود.

وی با بیان اینکه نوآوری به عنوان پیش نیاز جذب اعضای هیئت علمی در این دانشکده تعیین شده است، یادآور شد: ماموریت اعضای هیئت علمی ما تشکیل یک هسته فناور است که در نهایت منجر به ایجاد یک شرکت دانش بمیان می شود.

 دکتر خجسته با اشاره به نقش برجسته دولت در نسل سوم شدن دانشگاه ها تاکید کرد: ایده پردازی وظیفه دانشگاه است اما تبدیل آن به صنعت نیازمند حمایت دولت است.

 وی با اشاره به حضور ۳۵ درصد اعضای هیئت علمی دانشگاه در شرکت های دانش بنیان، گفت: معیار ارزیابی و اعتباربخشی اعضای هیئت علمی نباید ساعات ورود و خروج آن ها باشد، بلکه تولید ثروت به عنوان وظیفه آنها، نقش بسزایی را ایفا می کند.

 دکتر علی حائری مشاور رییس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز در بخش دیگری از این نشست با اشاره به اینکه سلامت در طول تاریخ یکی از نیازهای اساسی بشر بوده است، یادآور شد: وجود اساتیدی همچون ابن سینا  و دانشگاه هایی با دغدغه رفع نیازهای جامعه، از افتخارات کشور محسوب می شود.

 وی با بیان اینکه قبل از اینکه ایده دانشگاه های نسل سوم در دنیا مطرح شود، در کشور مراکز علمی همچون حوزه های علمیه وجود داشته که برای رفع نیازهای معنوی و اخلاقی جامعه فعالیت می کرده اند، تاکید کرد: کشور ما از گذشته  در این حوزه پیشتاز بوده است.

این میزگرد امروز سه شنبه ۲۶ آذر ماه، به مناسبت هفته پژوهش با حضور جمعی از اساتید، پژوهشگران و اصحاب رسانه در تالارشهید بهشتی دانشگاه برگزار شد.